30.8.07

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΚΟΙΝΩΝΗΤΩΝ

«Λαός διχασμένος, πάντα νικημένος» κατ’ αντιστροφή του: «λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος».
Οι άνεργοι περιμένουν μια θέση εργασίας απ΄ αυτές που τους υπόσχονται αφειδώς προεκλογική περίοδος γαρ) τα κόμματα εξουσίας. Οι άστεγοι πυροπαθείς περιμένουν την "κρατική βοήθεια". Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας περιμένει ακόμα ένα «σωτήρα» -οποιασδήποτε μορφής- να (ξανα)βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Όλοι κάτι, τελοσπάντων, περιμένουμε κι όλοι έχουμε ένα μερίδιο ευθύνης, καθώς ζούμε την εποχή μας μαζί με τους άλλους. Όλοι κρατάμε στα χέρια μας ένα κομμάτι από την ανισορροπία του τρόμου, που βασιλεύει γύρω μας και μας κυριεύει. Κανείς, ωστόσο, δε χάνει την ελπίδα του. Μπροστά στο καλύτερο αύριο, παραβλέπουμε παροδικά νοσηρά φαινόμενα του σήμερα. Το ερώτημα είναι αν κάνουμε κάτι για να τ’ αλλάξουμε, ή επειδή δεν κάνουμε όσα χρειάζονται, γι’ αυτό και τίποτε δεν αλλάζει. Μόνο κάποιοι παντοδύναμοι μηχανισμοί, αόρατοι, έξω από κάθε κοινωνικό έλεγχο κινούν τα πάντα, μας κατευθύνουν και μας σέρνουν…
Στη βαθιά διχασμένη κοινωνία μας μαίνεται ένας πόλεμος χωρίς αρχές, ανάμεσα σε ομάδες και φατρίες κομματικές, θρησκευτικές, συντεχνιακές, ποδοσφαιρικές κ.λπ. Οι κοπαδοί (λογοπαίγνιο ή νεολογισμός, που σημαίνει αυτούς που ακολουθούν το κοπάδι) ακολουθούν χωρίς αντιστάσεις, αδύναμοι, υποτακτικοί σ’ ό,τι τους υπόσχονται οι «οργισμένοι» ηγέτες, που αγωνίζονται για το «δίκιο» τους. Η αντιπαράθεση γίνεται χωρίς όρους. Πάνω απ’ όλα, το «εγώ». Από τη Βουλή ως τα τηλεοπτικά παράθυρα, ένας στείρος φανατισμός, που ενισχύει το διχασμό, ένας πόλεμος λέξεων για εντυπωσιασμό, χωρίς ίχνος αυτοκριτικής στάσης. Το σκηνικό, μονίμως στημένο: ό,τι κακό και να συμβεί το προκαλούν πάντα οι απέναντι, οι άλλοι, οι κακοί…
Η γενιά μας θ’ απολογηθεί κάποτε, όχι τόσο για τις κακές πράξεις των ολίγων μοχθηρών ανθρώπων, όσο για τη σιωπή της αδιαφορίας των πολλών «καλών», αλλά και γιατί οι εξουσίες των λίγων μπορούν να υποτάσσουν τόσους πολλούς. Είναι πραγματική έκπληξη, η αφέλεια των πολλών και η τυφλή υποταγή τους στην εξουσία. Είναι εκπληκτικό το πώς, εντέχνως καθοδηγούμενοι οι πολλοί, μπορούν να βλέπουν τα ασήμαντα σπουδαία και να παραβλέπουν τα σημαντικά και ουσιώδη. Αυτοί, ακριβώς, οι σιωπηλοί «καλοί πολίτες», γίνονται οι φανατικότεροι «κοπαδοί», ταμπουρωμένοι πίσω από καταστατικούς κανόνες και σύμβολα. Είναι πάντοτε εύκαιροι και άνετοι στην κριτική, αλλ' αδύναμοι στην αυτοκριτική, βλέπουν παντού εχθρούς και καταγγέλλουν ό,τι κινείται έξω από τα όρια της απόλυτης δικαιοσύνης τους.
Η καλύτερη σχολή για την κατάρτιση φανατικών «κοπαδών» είναι η ανώτερη βαθμίδα της δημοκρατίας μας, η Βουλή των Ελλήνων. Εκεί φαίνεται σ’ όλο του το μεγαλείο ο…ανύπαρκτος πολιτικός πολιτισμός μας. Την παράσταση, βέβαια, κλέβουν πάντα τα κόμματα εξουσίας, όπου οι εκπρόσωποί τους χωρίς ίχνος αυτοκριτικής στάσης, με τις «έξυπνες» ατάκες τους, προσπαθούν να ξύσουν τις πληγές των κοπαδών, ώστε ν’ ανέβει λίγο η πατριωτική τους αδρεναλίνη.
Ζητούνται, φίλοι μου, αντιστάσεις απέναντι στα νοσηρά φαινόμενα των ημερών μας. Και μπορούμε να τις βρούμε μόνο με την κοινωνικοποίησή μας και την απαλλαγή μας από φανατισμούς και πάθη. Μπορούμε να τις προβάλλουμε καθημερινά, μέσα από διάφορες μορφές πολιτικής πάλης, με την επιδίωξη πάντα της μέγιστης δυνατής συσπείρωσης πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Έχουμε υποχρέωση να μην επιτρέψουμε ποτέ να μας κλείνουν την πόρτα, αλλά και καθήκον να την κρατάμε ανοιχτή και για κείνους που έχουν λιγότερες ευκαιρίες. Η κοινωνικοποίησή μας είναι ο εξανθρωπισμός μας και το αντίστροφο. Αν, λοιπόν, οφείλουμε να πράττουμε και να ζούμε ομαδικά, συγχρόνως οφείλουμε να διατηρούμε και τη βούλησή μας ελεύθερη. Δύσκολο, αλλ’ απαραίτητο!

24.8.07

CHARLES FREEMAN: «ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ»

«Η θεμελίωση του Δυτικού κόσμου»

Είναι υπερβολή να θεωρήσουμε ότι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός έθεσε τα θεμέλια του Δυτικού κόσμου; Όχι, υποστηρίζει ο διακεκριμένος ιστορικός Τσαρλς Φρίμαν: η εκτίμηση των επιτευγμάτων της αρχαίας Ελλάδας συνιστά τη βάση οποιασδήποτε απόπειρας κατανόησης της δυτικής παράδοσης. Δε χρειάζεται να εξιδανικεύσει κανείς τους Έλληνες για να τεκμηριώσει αυτή την άποψη. Η συγκρότηση της πόλης-κράτους και η γένεση της δημοκρατίας, η ανάλυση της δομής της γλώσσας και η καλλιέργεια της ρητορικής και της φιλοσοφίας, η ανάπτυξη της πολιτικής δραστηριότητας και η θεμελίωση της πολιτικής σκέψης, η αναπαράσταση του φυσικού κόσμου και της ανθρώπινης κοινωνίας στις τέχνες και ειδικότερα στη δραματουργία, αλλά και η συγκρότηση της επιστημονικής έρευνας, εξακολουθούν να συνιστούν, μεταξύ άλλων -με τη μεσολάβηση και της ρωμαϊκής εμπειρίας- το «χρωμοσωματικό» υλικό της δυτικής σκέψης και συνείδησης.

O Τσαρλς Φρίμαν επιχειρεί στο «Ελληνικό επίτευγμα» να καλύψει αυτή την υπεργόνιμη και πολυδιάστατη πολιτισμική εμπειρία, προσφέροντας ένα περιεκτικό πανόραμα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού από τους μυκηναϊκούς χρόνους ως την κατάκτηση της Ελλάδας από τη Ρώμη και ύστερα. Κυρίως, όμως, το «Ελληνικό επίτευγμα» συνιστά μια ψύχραιμη όσο και διεισδυτική εξερεύνηση του πώς η ιστορία της Δύσης είναι συνυφασμένη με την αρχαιοελληνική κουλτούρα και Ιστορία.

Εδώ και 30 χρόνια, ο Τσαρλς Φρίμαν περιηγείται τους περισσότερους από τους τόπους, που αναφέρονται σ' αυτό το βιβλίο το, από την Αφροδισιάδα στην Ολυμπία, από την Τροία στους Δελφούς. Έχει ασχοληθεί με ανασκαφές και στις τρεις ηπείρους που περιβάλλουν τη Μεσόγειο και υπήρξε διευθυντής ακαδημαϊκών σπουδών σε θερινά σχολεία με γνωστικό αντικείμενο την Ιταλία της Αναγέννησης.

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, Νοέμβρης 2004, μετάφραση: Μαίρη Περαντάκου - Κουκ, σελ. 779
Αγγλικός τίτλος: "GREEK ACHIVEMENT"

22.8.07

ΦΛΑΒΙΟΣ ΚΛΑΥΔΙΟΣ ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ

«Με το θάνατο του Ιουλιανού το φως χάθηκε και τώρα δεν απομένει τίποτε άλλο από το ν΄ αφήσουμε το σκοτάδι να και να ελπίζουμε πως θα φανεί μια μέρα ένας άλλος ήλιος, γεννημένος απ΄ το μυστήριο του χρόνου κι από την αγάπη του ανθρώπου για το φως» Γκορ Βιντάλ, «Ιουλιανός»

Πρόκειται για το γνωστό αυτοκράτορα, που το ρωμαϊκό θεοκρατικό και πλουτοκρατικό κατεστημένο στιγμάτισε και τέλος δολοφόνησε, επειδή επιχείρησε πολιτική αναδιοργάνωση και επανάσταση στην οικονομία, στον πολιτισμό, στο στρατό με τη θεσμοθέτηση ανεξιθρησκίας και τη διαφύλαξη και ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας και δικαίου, προς όφελος και ανακούφιση των μικρομεσαίων κοινωνικών στρωμάτων της πολυεθνικής ενιαίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Σήμερα ο Ιουλιανός αποτελεί μια ενοχλητική παρένθεση μέσα στα εγχειρίδια της ελληνικής ιστορίας. Αναφέρεται πάντα ως "Παραβάτης ή Αποστάτης", παρωνύμιο που του κόλλησαν οι χριστιανοί, οι οποίοι, στην καλύτερη περίπτωση τον εμφανίζουν ως έναν ανεδαφικό οραματιστή, ένα ανίσχυρο ανάχωμα που παρασύρθηκε γρήγορα από το ποτάμι της ιστορίας.
Είναι όμως αυτή η αλήθεια; Η σύγχρονη ιστοριογραφία (πλην της εγχώριας) έπαψε πια να τον αντιμετωπίζει ως παραβάτη του χριστιανικού νόμου και τον θεωρεί ως έναν ευφυέστατο άνθρωπο της εποχής του, ενταγμένο στο πνευματικό κλίμα του 4ου αιώνα. Τα τραγικά όμως προσωπικά του βιώματα και η ανώτερη μόρφωσή
του, τον έκαναν να αμφισβητήσει την ορθότητα της χριστιανικής πίστης και, κυρίως, να αντιληφθεί ότι ήταν ασύμβατη με τον πλουραλισμό και τα διδάγματα της ελληνικής παιδείας. Από τόσο νωρίς, είχε την οξυδέρκεια να διαπιστώσει πόσο ολέθρια για τον άνθρωπο είναι τα δόγματα του χριστιανισμού και προσπάθησε να απαλλάξει ή έστω να προστατέψει τους υπηκόους του από τη λαίλαπα της αλογίας και του σκοταδισμού, που θεωρούσε βέβαιο ότι θα ξεσπούσε τους κατοπινούς αιώνες.
Σταχυολογούμε παρακάτω ελάχιστες από τις προωθημένες ιδέες του μεγάλου φιλοσόφου αυτοκράτορα.

ΜΙΚΡΟ ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ

· Μπορείς με τρεις ή τέσσερις μόνο φιλοσόφους να ευεργετήσεις τη ζωή των ανθρώπων πολύ περισσότερο από πολλούς βασιλιάδες μαζί.

· Αυτός που κυβερνάει πρέπει να είναι καλύτερος απ΄ αυτούς που κυβερνάει.

· Σε κάθε πράγμα η έλξη προς το καλύτερο είναι ισχυρότερη από τη στροφή προς το χειρότερο.

· Δε νομίζω πως υπάρχει αδίκημα πιο μισητό από την αχαριστία.

· Κορυφαίες αρετές θεωρώ την επιείκεια, τη σωφροσύνη και τη φρόνηση.

· Ο θάνατος είναι μια διηνεκής ησυχία, ενώ η ζωή έχει πολλές και ευχάριστες
, αλλά και δυσάρεστες καταστάσεις.

· Μία είναι η φιλοσοφία και όλοι οι φιλόσοφοι, επιδιώκοντας τον ίδιο σκοπό προσέρχονται προς αυτόν από διαφορετικούς δρόμους.

· Είναι πρέπον να δίνουμε και στους αντιπάλους μας ρούχα και τροφή, γιατί τα δίνουμε σε ανθρώπους κι όχι σε χαρακτήρες.

· Απ΄ τα παλαιότερα έργα ας ψυχαγωγηθούμε επιλέγοντας τις καλύτερες διηγήσεις, όπως ακριβώς απ΄ ένα ολάνθιστο λιβάδι μαζεύουμε τα ομορφότερα λουλούδια.

· Από τη μελέτη της ελληνικής γραμματείας ο καθένας γίνεται καλύτερος, ακόμα κι αν στερείται παντελώς φυσικής ικανότητας.

· Σωστή παιδεία δεν είναι να χειρίζεσαι επιδέξια τη γλώσσα, αλλά να σκέφτεσαι λογικά και να έχεις σωστές απόψεις για το καλό και το κακό, για το ωραίο και το αισχρό. Όποιος λοιπόν άλλα πιστεύει κι άλλα διδάσκει, τόσο πολύ απέχει από την παιδεία, όσο και από το να είναι ηθικός άνθρωπος.

· Όσοι θέλουν να επαγγέλλονται το δάσκαλο πρέπει να είναι λογικοί και οι ιδέες που διδάσκουν να μην έρχονται σε σύγκρουση με το λειτούργημά τους.

Πηγές:
Αλέξ. Μήτσιου: Πολιτική θεολογία και Ιουλιανός, Ερωδιός, 2002

Αλέξ. Μήτσιου: Ιουλιανού ιερή σοφία, Αρχέτυπο, 2004

Ι. Αβραμίδης - Ι. Χριστοδούλου: Ιουλιανός (Μισοπώγων - Επιστολές - Κατά χριστιανών), Θύραθεν 1997
Π. Αθανασιάδη: Ο Ιουλιανός του θρύλου, Αθηνά, 1977
Π. Αθανασιάδη: Ιουλιανός, μια βιογραφία, Μ.Ι.Ε.Τ 2001
Α. Καμάρα: Η αντιπαγανιστική νομοθεσία της ύστερης Ρωμ. Αυτοκρατορίας, Κατάρτι, 2000
Θ. Μαργαρίτης: Ιουλιανός, ο εστεμμένος φιλόσοφος, 1997
Claude Fouquet: Ιουλιανός, Λιβάνης, 1995
G. Bowersock: Ο ελληνισμός στην ύστερη αρχαιότητα, Μ.Ι.Ε.Τ 2000
G. Vidal: Ιουλιανός, Εξάντας 1998

13.8.07

Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

Η παροιμιώδης φράση «συνθήκες σαν της αρχαίας Ρώμης» ισχύει και για τις συνθήκες στη χριστιανική εκκλησία. Οι φρικαλεότητες της ύστερης αρχαιότητας και οι αχρειότητες των χριστιανών «ποιμένων» και «ποιμνίων» ωραιοποιούνται μέχρι και σήμερα (κυρίως στη χώρα μας) από τους εκκλησιαστικούς ιστορικούς ή αποσιωπώνται.
Οι περισσότεροι «λαϊκοί» θεωρούσαν απλώς αδύνατη μια τέτοια σωρεία εγκληματικών πράξεων κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, ενώ αργότερα πίστευαν πως πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις.
Όλα αυτά τα εγκλήματα αιώνων κατά των πληθυσμών Ευρώπης και Ανατολής πείθουν ότι δεν ήταν συγχωρητέα πταίσματα μιας κατά τα άλλα «αγίας εκκλησίας», αλλά ουσιαστικές αποδείξεις μιας κρατικοποιημένης θρησκείας.

«Γράφω την ιστορία της σταθερής σύνδεσης μεταξύ της λεγόμενης κοσμικής και εκκλησιαστικής πολιτικής, μαζί με τις επιπτώσεις της θρησκείας στο λαό: για την εγκληματικότητα στην εξωτερική πολιτική, στην αγροτική, εμπορική και οικονομική πολιτική, στον πολιτισμό, στη λογοκρισία, στη συνεχιζόμενη εξάπλωση της άγνοιας και της δεισιδαιμονίας, για την αδίστακτη εκμετάλλευση της σεξουαλικής ηθικής, του συζυγικού και του ποινικού δικαίου.
Γράφω για την εγκληματικότητα των κληρικών, όπως αυτή εκδηλώθηκε ανά τους αιώνες με τον ιδιωτικό πλουτισμό, το παζάρεμα των αξιωμάτων, τη λατρεία των θαυμάτων και των οστών, τις διάφορες μορφές παραποίησης κ.λ.π.
Με λίγα λόγια: γράφω την ιστορία ενός εγκλήματος σε όλη την έκταση της κρατικής, εκκλησιαστικής και κοινωνικής ζωής της χριστιανοσύνης».

Karlheinz Deschner
Η εγκληματική ιστορία του χριστιανισμού
1ος τόμος: Πρώιμα χρόνια, σελ.878
2ος τόμος: Το τέλος του αρχαίου κόσμου, σελ. 710
3ος τόμος: Αρχαία χριστιανική εκκλησία Α', σελ. 539
4ος τόμος:
Αρχαία χριστιανική εκκλησία Β', σελ. 451
5ος τόμος: Η αρχή του Μεσαίωνα Α': Μεροβίγγειοι, σελ. 440
6ος τόμος:
Η αρχή του Μεσαίωνα Β': Καρολίδες και Καρλομάγνος, σελ. 400
7ος τόμος: 9ος αιώνας: Λουδοβίκος Α' ο ευσεβής, σελ. 445
8ος τόμος: 10ος αιώνας: Όθων ο μέγας, σελ. 511
Μετάφραση: Ρ. Ζαρκάδη, Μ. Αργυροηλιοπούλου, Τ. Φατσέας, Ξ. Αρμύρος
Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ 2004 - 2006

Βιβλίο όχι από εκείνα που απλά διαβάζεις μια φορά, αλλά ένα 10τομο έργο 4.500 σελίδων περίπου (μέχρι στιγμής έχουν κυκλοφορήσει σε μετάφραση οι 8 τόμοι), που απαιτεί σοβαρή και συνεχή μελέτη. Μια από τις πληρέστερες ιστορικές έρευνες, που αποδεικνύει με αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία την καθόλου ειρηνική και αβίαστη επιβολή του χριστιανισμού στην Ευρώπη. Με πλήθος παραπομπών και σημειώσεων και απέραντη βιβλιογραφία.