Η ΠΕΡΙ ΘΕΟΥ ΑΥΤΑΠΑΤΗ

Αρκετοί ασφαλώς γνωρίζετε ή και έχετε διαβάσει το εξαιρετικό βιβλίο του Dawkins The God delusion, που κυκλοφορεί από το φθινόπωρο του 2006. Τις προσεχείς όμως ημέρες θα γίνει γνωστό και στο ευρύ ελληνικό κοινό, αφού πρόκειται να κυκλοφορήσει μεταφρασμένο με τον τίτλο Η περί Θεού αυταπάτη από τον εκδοτικό οίκο ΚΑΤΟΠΤΡΟ.

Ο Richard Dawkins ανακηρύχθηκε πρόσφατα ως ένας από τους τρεις κορυφαίους διανοητές του κόσμου (μαζί με τον Umberto Eco και τον Noam Chomsky) από το περιοδικό Prospect. Κορυφαίος εξελικτικός βιολόγος στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συγγραφέας πολλών κλασικών πλέον έργων επιστήμης και φιλοσοφίας, («Το εγωιστικό γονίδιο», «Ο ποταμός της ζωής», Ο τυφλός ωρολογοποιός») δήλωνε πάντοτε απερίφραστα ότι η πίστη στο Θεό είναι παραλογισμός που έχει προξενήσει βαριές κοινωνικές βλάβες και δεινά.
Ο Dawkins ασκεί σφοδρή κριτική στην ιδέα του Θεού σε όλες τις μορφές της, από τον ιδεοληπτικό με το σεξ, ανάλγητο τύραννο της Παλαιάς Διαθήκης έως τον πιο ήπιο, αλλά επίσης παράλογο, Ουράνιο Ωρολογοποιό που προτιμούσαν μερικοί στοχαστές του Διαφωτισμού. Καταρρίπτει τα κύρια επιχειρήματα υπέρ της θρησκείας και αποδεικνύει ότι η ύπαρξη ενός ανώτερου όντος είναι απολύτως απίθανο ενδεχόμενο. Περιγράφει πώς η θρησκεία υποδαυλίζει τον πόλεμο, υποθάλπει τη μισαλλοδοξία και εξαπατά τα παιδιά κακοποιώντας το νου και την ψυχή τους.

Στην Περί Θεού αυταπάτη, ο Dawkins ασκεί με δύναμη και πάθος κριτική στις θρησκείες όλων των ειδών και το κάνει με τον διαυγή, πνευματώδη και ρωμαλέο λόγο για τον οποίο και φημίζεται. Είναι μια συναρπαστική πολεμική, με απαστράπτοντα επιχειρήματα, απαραίτητο ανάγνωσμα για όλους όσοι ενδιαφέρονται γι’ αυτό το συναισθηματικώς φορτισμένο και πολύ σημαντικό ζήτημα.

«Υποψιάζομαι ότι πολλοί άνθρωποι που ανατράφηκαν στο περιβάλλον της μιας ή της άλλης θρησκείας είναι δυστυχείς, δεν πιστεύουν ή ενοχλούνται με όσα αποτρόπαια διαπράττονται στο όνομά της. Νιώθουν μια αόριστη λαχτάρα να εγκαταλείψουν τη θρησκεία των γονέων τους και εύχονται να μπορούσαν να το πράξουν· αλλά δεν συνειδητοποιούν ότι η φυγή αποτελεί επιλογή. Αν είστε ένας από αυτούς, το ανά χείρας βιβλίο σάς αφορά. Στοχεύει στο να αφυπνίσει συνειδήσεις - στην αφύπνιση της συνείδησης απέναντι στο γεγονός ότι το να είναι κανείς άθεος αποτελεί μια ρεαλιστική φιλοδοξία, και μάλιστα γενναία και μεγαλοπρεπή. Μπορείτε να είστε άθεος, αλλά και ένα ευτυχές, ηθικό και διανοητικά ολοκληρωμένο άτομο. Ομοίως, θέλω να αφυπνίσω συνειδήσεις και σχετικά με κάποια άλλα ζητήματα:

Ίσως διδαχτήκατε ότι οι φιλόσοφοι και οι θεολόγοι έχουν εκθέσει βάσιμους λόγους για τους οποίους πρέπει να πιστεύουμε στον Θεό.

Ίσως νομίζετε ότι θα πρέπει να υπάρχει Θεός, διότι ανθρωπολόγοι και ιστορικοί αναφέρουν ότι η θρησκεία κυριαρχεί σε κάθε ανθρώπινη κουλτούρα.

Μήπως ανήκετε σε αυτούς που πείθονται να πιστέψουν στον Θεό από τις ενδείξεις που προσφέρουν οι Γραφές;

Καλά όλα αυτά, αλλά αν δεν υπάρχει Θεός πώς θα μπορούμε να είμαστε καλοί;

Διατηρείτε ακόμη μια συμπάθεια απέναντι στη θρησκεία ως κάτι καλό, ακόμη και αν έχετε χάσει την πίστη σας;

Αν αφαιρέσουμε τη θρησκεία, τι θα βάλουμε στη θέση της; Τι θα προσφέρουμε στους ασθενείς, στους απελπισμένους, σε όλους εκείνους για τους οποίους ο Θεός είναι ο μοναδικός τους φίλος;»

Σ’ όλα τα παραπάνω ζητήματα - ερωτήματα ο Ντόκινς δίνει πειστικότατες λύσεις - απαντήσεις, υπερασπιζόμενος έναν αθεϊστικό ανθρωπισμό, ασυμβίβαστο με κάθε θρησκευτική πίστη.

Δείτε προδημοσίευση στο «Βήμα της Κυριακής», 17 Ιουνίου 2007 εδώ:
http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=15088&m=B57&aa=1

«Επιτέλους, ο Richard Dawkins, ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή συγγραφείς και επιστήμονες, έχει συγκεντρώσει τις σκέψεις του για τη θρησκεία σε ένα βιβλίο υψηλής καλλιέπειας. Η Περί Θεού αυταπάτη αποκαλύπτει το ψεύδος των ανόητων και καθησυχαστικών κοινοτοπιών και αοριστιών τις οποίες ενστερνίζεται ο κόσμος για να αποφύγει την ευθύνη να σκέφτεται με σοβαρότητα τα περί θρησκευτικής πίστεως. [...] Αξίζει να διαβάσετε αυτό το βιβλίο, να σκεφτείτε και να προσπαθήσετε να αντικρούσετε τα επιχειρήματα του Dawkins» Steven Pinker, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Harvard

«Η Περί Θεού αυταπάτη είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο• μια αξιομνημόνευτη μαρτυρία του πόθου πολλών ανθρώπων να εκφραστούν συνολικά μέσα από την τόσο εξαίσια ευγλωττία ενός επιστήμονα με κύρος και ισχύ. Το βιβλίο αξίζει πολλαπλές αναγνώσεις, όχι μόνο ως σπουδαία επιστημονική εργασία αλλά και ως ένα λογοτεχνικό αριστούργημα.»
Steven Weinberg, βραβείο Νόμπελ φυσικής (1979)

«Η ανθρώπινη πρόοδος πολύ συχνά συναντά στο δρόμο της εμπόδια από τον άγριο παραλογισμό της θρησκείας. Γι’ αυτό, η ανθρωπότητα έχει ανάγκη από παθιασμένους ορθολογιστές που να μη φοβούνται να θίξουν προαιώνιες πεποιθήσεις. Ο Richard Dawkins είναι ένας από αυτούς, όπως αποδεικνύει το οξύ πνεύμα του στην Περί Θεού αυταπάτη.»
James Watson, βραβείο Νόμπελ φυσιολογίας - ιατρικής (1962)

«Στην Περί Θεού αυταπάτη, ο Dawkins αποκαλύπτει με γοητευτική απλότητα την πνευματική ένδεια των τεχνασμάτων που χρησιμοποιούν όσοι καλλιεργούν και διαδίδουν τις φονταμενταλιστικές ιδέες [...]. Αν η πλειονότητα των “πιστών θρησκευόμενων” δεν μπορέσει να συμφιλιωθεί με τα ορθολογικά επιχειρήματα του βιβλίου και να αναγνωρίσει την αληθινή ανθρώπινη φύση και θρησκευτικότητα μέσα σε αυτά, τότε οι άτεγκτες δαγκάνες της άλογης μυστικιστικής πίστης δεν θα εξαφανίσουν απλώς τη φώτιση αλλά, σε τούτη την εποχή των τερατωδών εξοπλισμών, και ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.»
Harry Kroto, βραβείο Νόμπελ χημείας (1996)

Update: Το βιβλίο από σήμερα, 19-06-07 βρίσκεται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων